انحلال شرکت های تعاونی و تصفیه آن از جمله چالشهای اعضای شرکتهای تعاونی بعد از موضوع شکایت از تخلفات شرکتهای تعاونی است .
انحلال شرکت به منزله پایان عمر شرکت است .لازمه انحلال و پایان عمر شرکت آن است ،که با انحلال و ثبت آن در مرجع ثبت شرکتها، ابتدا تصفیه شرکت انجام شود برای تصفیه شرکت نیز می بایست اموال شرکت با کسر بدهی های شرکت تصفیه گردد و پس از آن دارائی خالص شده جمعی شرکا از حالت اشاعه خارج و فی مابین شرکا و سهامداران تقسیم گردد و شخصیت حقوقی شرکت تعاونی از بین می رود . انحلال شرکتهای تعاونی علیرغم شباهت ها یی که با انحلال شرکتهای تجاری دارد اما به جهت وضع مقررات خاص در مورد شرکت تعاونی و اهداف تشکیل شرکتهای تعاونی تفاوتهای نیز دارد .
موارد انحلال شرکت تعاونی و نحوه انحلال در قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی مصوب سال 1370 و قانون شرکتهای تعاونی مصوب 1350 آمده است .
موارد انحلال شرکت های تعاونی
به موجب ماده 54 قانون بخش تعاون اقتصاد ایران شرکتها و اتحادیه های تعاونی در موارد زیر منحل می شوند:
- تصمیم مجمع عمومی فوق العاده.
- کاهش تعداد اعضاء از حد نصاب مقرر در صورتی که حداکثر ظرف مدت 3 ماه تعداد اعضاء به نصاب مقرر نرسیده باشد.
- انقضای مدت تعیین شده در اساسنامه مربوط در صورتی که در اساسنامه مدت تعیین شده باشد و مجمع عمومی مدت را تمدید نکرده باشد.
- توقف فعالیت بیش از یکسال بدون عذر موجه.
- عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط پس از 3 بار اخطار کتبی در سال به وسیله وزارت تعاون بر طبق آیین‌نامه مربوط.
- صدور حکم ورشکستگی طبق قوانین مربوط .
بنابراین می توان موارد انحلال شرکت را به دو دسته کلی تقسیم کرد : الف . موارد ارادی که با تصویب مجمع عمومی فوق العاده انجام می شود ب . موارد انحلال غیر ارادی یا قانونی که در صورت حدوث شرایط بندهای 2 الی 6 اتفاق میافتد .
انحلال شرکت تعاونی در صورت عدم فعالیت
در صورتی که شرکت تعاونی بیش از یک سال فعالیت نداشته باشد و اخطار اداره تعاون مبنی بر علت عدم فعالیت شرکت تعاونی از طرف شرکت نادیده گرفته شود بنابراین اداره تعاون می تواند به اداره ثبت شرکت ها نامه انحلال شرکت تعاونی را ارسال نماید، هر چند اگر دلیل موجه ای برای عدم فعالیت شرکت باشد می تواند پیگیری درخواست و اعتراض به نامه تعاونی را بزند.
انحلال شرکت تعاونی در صورت نقض قوانین
یکی دیگر از مواردی که ممکن است شرکت تعاونی انحلال یابد به نقض قوانین اداره تعاون است که در بند 5 ماده 54 قانون بخش تعاون به آن اشاره شده است . اعضاء شرکت تعاونی در زمان ثبت شرکت در اداره تعاون برگه ای را مبنی بر رعایت قواعد اداره تعاون در شرکت تعاونی امضاء می کنند و در صورتی که اعضاء شرکت تعاونی این قوانین را در شرکت تعاونی نقض نمایند تا سه بار توسط اداره تعاون اخطاریه ای برای شرکت ارسال می شود و در صورتی که شرکت تعاونی به اخطاریه ها توجهی نکند اداره تعاون درخواست انحلال شرکت را از اداره ثبت شرکت ها درخواست می کند.
مدارک ثبت انحلال شرکت تعاونی
مدارکی که باید در زمان انحلال شرکت ارائه شود عبارت است از:
- آگهی تأسیس شرکت و در صورت انجام تغییرات باید آگهی آخرین تغییرات شرکت یا روزنامه رسمی مربوط به آگهی را ارائه شود .
- مدارک شناسایی اعضاء و سهامداران که اسم شان در شرکت وجود دارد.
- صورت جلسه تغییرات مربوط به انحلال شرکت تعاونی
- ارائه نامه تاییدیه ثبت انحلال از سوی اداره تعاون
- در صورتیکه هر تعاونی منحل گردد، قبل از انحلال باید به تعهداتی که در برابر اخذ سرمایه و اموال و امتیازات از منابع عمومی و دولتی و بانک‌ها و شهرداری سپرده است عمل نماید .
مجوز انحلال شرکتهای تعاونی
در مواردی که شرکت یا اتحادیه تعاونی با تصمیم مجمع عمومی فوق العاده منحل می شود، به موجب ماده 16 آیین نامه اجرایی قانون بخش تعاونی و تبصره آن، تعاونی مکلف است پس از تصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده به انحلال، موافقت کتبی دستگاه های دولتی یا عمومی، بانک ها و شهرداری هایی را که از آن ها امتیازات یا اعتباراتی کسب کرده یا در قبال گرفتن سرمایه یا اموال ، اعم از منقول و غیرمنقول، تعهداتی به آن ها داده است ، اخذ کند و آن را همراه مدارک مربوط به تشکیل و تصمیم مجمع عمومی فوق العاده، برای گرفتن مجوز و تایید انحلال به وزارت تعاون تسلیم کند. در صورتی که تعاونی امتیازات و اعتبارات و امکاناتی از دستگاه های مذکور دریافت نکرده باشد، در این صورت صورت نیازی به گرفتن مجوز انحلال از وزارت تعاون نیست و تصمیم مجمع عمومی فوق العاده برای انحلال شرکت تعاونی کافی است.
مراحل انحلال شرکت تعاونی
بعد از حدوث یکی از موارد انحلال فوق ، باید تاییدیه اداره تعاون نیز مبنی بر انحلال شرکت صادر شود و بعد از آن درخواست انحلال و ثبت انحلال باید در سامانه ثبت شرکت ها وارد شود. در حال حاضر برای ثبت انحلال شرکت از طریق سایت اداره ثبت شرکتها انجام می شود . برای اینکار ابتدا به سایت ثبت شرکت ها مراجعه نمایید در قسمت ثبت تغییرات شرکت وارد شوید و ثبت تغییرات جدید را کلیک نمایید و اطلاعات مربوط به شرکت و حوزه ثبتی آن را وارد نمایید در قدم بعد باید اطلاعات مدیر عامل یا وکیل را وارد کنید در هر گام اطلاعاتی از شما خواسته شده است که باید در قسمت های ستاره دار وارد کنید از جمله نوع جلسه، ساعت و تاریخ آن، موضوع جلسه، اعضاء حاضر، سمت ها و سهام آنها و در آخر باید متن صورت جلسه عیناً در سامانه قرار گیرد و در نهایت ثبت نهایی را کلیک نمایید.
طی سه روز باید مدارک انحلال شرکت به اداره ثبت شرکت ها پست شود، کارشناسان اداره ثبت باید به بررسی اطلاعات ثبت شده با اطلاعات ارسال شده بپردازند و در صورت صحت اطلاعات انحلال آگهی انحلال شرکت انجام می شود و بعد از آن نیز باید روزنامه انحلال شرکت انتشار یابد.
آثار انحلال شرکت تعاونی
با انحلال شرکت تعاونی ماهیت وجودی شرکت تعاونی از آن سلب می شود و شخصیت حقوقی شرکت از بین می رود این به معنی عدم وجود شرکت تعاونی است و به نوعی شرکت تعاونی از حالت قانونی و رسمی خارج می شود، سمت مسئولین سلب می شود و وظایف مدیران شرکت از تاریخ انحلال از بین می رود و سهام اعضاء هم بر حسب دارایی شرکت و بدهی ها و طلب ها و ارزش مادی تقسیم می شود . به موجب ماده تبصره یک ماده 54 و ماده 55 قانون بخش تعاون شرکت تعاونی بعد انحلال یک هیئت سه نفره تصفیه که وظیفه رسیدگی به صورت های مالی شرکت را دارد تشکیل می شود و تمام بدهی های شرکت و طلب ها توسط هیات تصفیه باید انجام شود. ماده 55 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در این خصوص مقرر داشته است : در صورتی که مجمع عمومی فوق العاده یا وزارت تعاون رأی به انحلال تعاونی بدهد، ظرف یک ماه سه نفر جهت تصفیه امور تعاون انتخاب و به اداره ثبت محل معرفی خواهند شد تا بر طبق قانون و آیین‌نامه مربوط نسبت به تصفیه امور تعاونی اقدام نمایند.
