درخواست برداشتن مهر و موم ترکه در فرضی است که علت مهر و موم ترکه مرتفع شود و ضرورتی به ادامه آن وجود نداشته باشد، درخواست برداشتن آن از سوی اشخاص ذینفع و از طریق شورای حل اختلافی که اقدام به انجام مهر و موم ترکه نموده است صورت خواهد پذیرفت.
شرایط طرح درخواست برداشتن مهر و موم ترکه
- قبلاً مهروموم ترکه انجام شده باشد.
- توسط افرادی که قانوناً مجاز به درخواست مهروموم ترکه اند تقاضا شود.
- وضعیت ترکه تعیین تکلیف شده باشد.
- زمان برداشتن مهروموم ترکه باید به ،وراث ،وصی موصی له اطلاع رسانی شود.
- در صورتی که بین ورثه غایب یا محجور ،باشد رفع مهروموم بعد از تعیین وکیل یا امین برای غایب و تعیین قیم برای محجور به عمل خواهد آمد.
- هرگاه بین ورثه غایب یا محجور باشد و همچنین در صورتی که وراث متوفی معلوم نباشد در موقع برداشتن مهروموم ترکه باید تحریر شود.
- تنظیم صورتجلسه
مواد قانونی مربوط به درخواست برداشتن مهر و موم ترکه
ماده ۱۶۷ و مواد ۱۹۴ الی ۲۰۵ قانون امور حسبی
درخواست برداشتن مهر و موم ترکه دعوای مالی است یا غیرمالی؟
امورات مربوط به امور حسبی از جمله برداشتن مهروموم ترکه دعوا محسوب نمی شود و جنبه ترافعی نیز ندارد، اما هزینه دادرسی آن براساس دعاوی غیر مالی دریافت می شود.
چه اشخاصی می توانند درخواست برداشتن مهر و موم ترکه را نمایند؟
الزامی وجود ندارد، که حتماً همان کسی که درخواست مهروموم ترکه را تقدیم کرده، تقاضای برداشتن آن را نیز بخواهد، بلکه کلیه افرادی که در ماده ۱۶۷ قانون امور از آنها نام برده شده است می توانند اقدام به طرح درخواست رفع مهر و موم نمایند که عبارتند از:
- هر یک از وراث یا نماینده قانونی آن
- موصی له که وصیت نسبت به جزء ترکه به نفع او شده است.
- هر یک از طلبکاران متوفی که مستند طلب سند رسمی یا حکم قطعی دادگاه باشد
- وصی که عهده دار امور وصیت متوفی شده است.
درخواست برداشتن مهر و موم ترکه از شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی می شود. در صورتی که ماترک در حوزه قضائی دیگری باشد از طریق آن دادگاه صورت می پذیرد.
اگر طلب طلبکار مستند به سند عادی باشد ، می تواند درخواست برداشتن مهرو موم ترکه را بنمایند؟
خیر، طلب باید مستند به سند رسمی یا حکم قطعی دادگاه باشد.
نحوه رسیدگی به درخواست برداشتن مهر و موم ترکه
برای برداشتن مهر و موم ترکه، شورای حل اختلاف تعیین وقت می نماید و مراتب به متقاضی و اشخاص ذینفع در ترکه ابلاغ می نماید. عدم حضور این اشخاص مانع رسیدگی و رفع مهر و موم نمی شود.
چنانچه بین وراث شخص غایب یا محجور باشد، جهت حفظ حقوق آنان ، باید ابتدا توسط دادسرای امور سرپرستی برای شخص غایب امین و برای محجور قیم تعیین شود و پس از نصب ، مراتب به امین یا قیم منصوب شده ابلاغ می گردد.
در زمان برداشتن مهر و موم صورت ریز اموال برداشته می شود. همچنین امر رفع مهر و موم می تواند بدون برداشتن صورت ریز اموال به عمل آید. ممکن است، در زمان برداشتن مهر و موم ترکه اموال و اسنادی متعلق به ثالث یافت شود.
مرجع صالح به رسیدگی به درخواست برداشتن مهر و موم ترکه
مرجع صالح منبعث از ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی و بند «ت» ماده ۹ قانون قانون شوراهای حل اختلاف مرجع صالح رسیدگی به این موضوع شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه شخص متوفی است.
نظریه مشورتی شماره 7/7292 مورخ 1382/10/16 در خصوص برداشتن مهر و موم ترکه
درخواست رفع مهر و موم ترکه الزاماً نباید توسط کسی که تقاضای مهر و موم آن را نموده‌است به عمل می‌آید؛ زیرا به صراحت ماده ۱۹۴ قانون امور حسبی کلیه کسانی که حسب مقررات ماده ۱۶۷ همان قانون حق درخواست مهر و موم ترکه را دارند، حق دارند از دادگاه رفع مهر و موم ترکه را نیز تقاضا نمایند و دادگاه در جهت انجام خواسته متقاضی، بدواً نسبت به صدور قرار رفع مهر و موم ترکه اقدام خواهد نمود. صدور قرار مهر و موم ترکه در وقت فوق‌العاده و بدون تعیین جلسه بلامانع است. ولی با توجه به ماده ۱۹۶ قانون امور حسبی دادگاه باید نسبت به تعیین وقت اجرای قرار صادره اقدام و کلیه وراث و وصی و موصی لهم که معروف و محل اقامت آنها در حوزه دادگاه است را جهت اجرای قرار صادره دعوت و وقت اجرای قرار را به آنها ابلاغ نماید.
